We hebben net een week achter de rug waarin nationale rituelen belangrijk waren. Koningsdag, 4 mei en 5 mei hebben alle drie hun eigen rituelen, hun eigen vaste invulling van de dag. Met daarbij natuurlijk al die vlaggen die uit gaan! Wat met al die rituelen wordt benadrukt, is in elk geval de onderlinge verbondenheid in Nederland. Eigenlijk zeggen we tegen elkaar: we delen een verleden, we delen een toekomst.
Verbondenheid met anderen ervaren, dat is één van de elementen waarom rituelen als waardevol worden ervaren. Maar rituelen helpen ook om structuur aan te brengen, om niet elke keer weer te hoeven verzinnen hoe je met iets omgaat. Zo kennen we allemaal persoonlijke rituelen: je dagelijkse kopje koffie uit je favoriete mok bijvoorbeeld, of de manier waarop je een feestje viert.
Sommige rituelen raken ook een diepere laag in jezelf – noem het de ziel. Vooral in dingen die je raken, kunnen rituelen veel voor je betekenen. Het kan best lastig zijn om een ritueel te bedenken, of om het uit te voeren. Je weet misschien niet zo goed hoe je dat aan kunt pakken, of je bent bang dat er veel emotie loskomt.
De andere kant is dat je – door het niet te doen – een onbestemd gevoel kunt overhouden van slecht afscheid te hebben genomen, dat het niet goed lukt om je draai te vinden in je nieuwe baan, of dat je je eenzaam voelt omdat je het liefst het leven met anderen zou willen vieren.
Rituelen kunnen een heel eenvoudige vorm hebben. Verzin een paar stappen (bijvoorbeeld: kaars aansteken, bloem erbij zetten, iets zeggen/opschrijven, muziek, foto erbij, enz. Kies wat bij je past) en plan een moment waarop je niet gestoord kunt worden. Zet je mobiel uit. Met alle aandacht, rustig en zorgvuldig volg je de stappen die je hebt bedacht. Als je klaar bent, is het klaar. Misschien blijf je nog even in stilte zitten, en anders rond je af, en ruimt weer op.
Rituelen zijn een mooie manier om stil te staan bij wat er in je leeft, en het daarna ook weer los te laten. En het roept tegelijk verbondenheid op met waar het ritueel over ging. Rituelen kunnen een moment zijn van voeding voor je ziel…
Kirsten Slettenaar, Remonstrantse Gemeente Twente