We weten maar al te goed dat er veel ellende in de wereld is, ieder mens krijgt daar op tijd en wijlen een portie van mee. Er wordt pijn geleden of mensen zijn bedroefd om verschillende redenen. Vooral persoonlijk verdriet vraagt om ver-troosting van de kant van mensen om hen heen. Het is één van de werken van barmhartigheid: het troosten van de bedroefden. We zien dit in de Schrift: in het oude verbond laat de Heer de profeet Jesaja aan het volk zeggen: “Troost, troost, mijn volk, uw schuld is voldaan (Jes 40,1-2). In het leven van Jezus zien we de engel die hem in zijn doodsstrijd komt troosten (Lk 22,43).
Er zijn vaak mensen in onze nabijheid die een geliefde hebben verloren door de dood, die hun baan zijn kwijt geraakt of om welke reden dan ook onrechtvaardig zijn behandeld. Verlies gaat altijd samen met gevoelens van eenzaamheid en van inwendige leegte. Tegenslagen incasseren is iets complex, maar zeker is dat het verlicht wordt door iemand van dichtbij die troost biedt. Het is als een balsem dat geruststelt, opwekt en helpt het vertrouwen in de toekomst te herstellen.
Er is geen exact recept voor troost, maar het is te leren. Allereerst moet je goed luisteren, aandacht geven zonder te oordelen. Meestal is de beste troost die we kunnen geven het delen van de pijn, zeggen dat het ook ons raakt en dat we bezorgd zijn. Veelal weten we niet hoe ons te gedragen als we in aanraking komen met medemensen die lijden. Een advies als: ’huil maar niet’, en de vraag: ‘hoe maak je het’ maken het de persoon die lijdt ongemakkelijk. In plaats van vragen stellen is de aanwezigheid bij een bedroefd persoon al van groot belang, daar gaat troost van uit. Het tonen van belangstelling is van grote waarde.
Proberen we ons in te leven in het verdriet van de ander en vandaaruit iets te doen waar niet om gevraagd wordt. Vooral dat is een aanwijzing dat onze naaste niet alleen staat in het verdriet. Vaak gebeurt het dat mensen die zelf een groot verdriet hebben gehad, precies weten waar behoefte aan is.
Bij mijn bezoek aan Vilvoorde, België, zag een kapel, toegewijd aan Onze Lieve Vrouw van Troost. Voor mij was dit een nieuwe benaming van de Moeder Gods. Maar de vele kaarsen die daar brandden wezen mij er op dat zij vanuit de hemel veel troost biedt.
Nico Hofstede, Karmeliet