Net als voorgaande jaren komen we op 4 mei ’s-avonds bij elkaar voor de Nationale Dodenherdenking.
We herdenken dan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en die daarna in oorlogssituaties en vredesmissies hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. In Borne komen we om 19.00 uur samen in de Oude Kerk en lopen we in een stille tocht naar het centrale oorlogsmonument bij het Dorset Mansion House waar vele andere bewoners dan al zijn toegestroomd.
Daar valt om 20.00 uur het leven 2 minuten even stil, staan mensen schouder aan schouder voor het monument, de Last Post klinkt, het Wilhelmus wordt gezongen en er worden bloemen gelegd. En we hopen dat deze stilte en samenkomst niet wordt verstoord door knetterende brommers, claxonnerende auto’s of demonstraties van mensen die het plechtige moment willen aangrijpen om nog eens kenbaar te maken dat ze het totaal oneens zijn over iets wat ze veel belangrijker vinden dan al die slachtoffers die we herdenken. Want helaas wakkert de naderde Dodenherdenking ook de jaarlijkse discussie over de betekenis en het doel van deze gedenkwaardige gebeurtenis weer aan. Sommigen vragen zich af of herdenken bijna 80 jaar na dato nog zinvol is, of er niet veel belangrijker zaken zijn om bij stil te staan.
Maar toch: het merendeel van de aanwezigen bij de herdenking hebben geen oorlog meegemaakt. Ze kennen het alleen van horen zeggen. Toch trekt de Dodenherdenking ieder jaar weer veel mensen, niet alleen in Borne maar op vele andere plaatsen in het land. Niet alleen ouderen, ook jongeren voelen er zich door aangesproken. Zij beseffen dat de gezamenlijk herdenking niet alleen bedoeld is om mensen te herinneren aan de vele ellende uit het verleden, maar ook een taak op onze schouders legt om te werken aan het behoud van deze hard bevochten vrijheid. Want hoe kwetsbaar deze vrijheid is zien we overal om ons heen, dichtbij en veraf. Kwesties zoals de oorlog in Oekraïne en executies in Iran hebben onze ogen geopend dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en dat het belangrijk is om voortdurend te blijven werken aan het behoud ervan. Wie roept ”Dit nooit meer “, zal dan ook daadwerkelijk moeten aangeven wat hij of zij kan bijdragen om dit in de toekomst te voorkomen.
Als herdenken een moment wordt om ons eigen leven eens kritisch te bezien en ons te bezinnen op onze bijdrage aan de vrede in de wereld, dan heeft herdenken zin.
Gustaaf Boerjan, Raad van Kerken Borne, Hertme en Zenderen