Pambo is een woestijnvader die leefde rond 350 na Christus en wel teruggetrokken in een woestijn bij de rivierdelta van de Nijl in Egypte. Hij koos er voor om 18 jaar lang niet te spreken. Hij zweeg om, via zelfreflectie op zijn eigen waarden en normen, antwoorden te vinden op vragen van mensen uit zijn omgeving. Dus niet los van de wereld waarin hij woonde maar wel op zoek naar antwoorden met een gewicht van zuiverheid, van wijsheid en zegen.
Deze vertraagde weg staat haaks op de huidige wijze van communiceren en debatteren. Kijk op de social media, de (politieke) debatten, de rijdende rechter. En ja, we willen graag allemaal ons gelijk halen overtuigd van het feit dat ‘ik ‘ toch de waarheid in pacht heb. Te vaak zien we hierbij de respectloosheid voor elkaar. Men spaart elkaar niet: niet op beeld, niet bij mondelinge, niet bij schriftelijke communicatie.
Die Pambo hield eigenlijk door zijn zwijgen een pleidooi voor het gebruiken van de stilte als een onderwijzende stilte. Eerst tot tien tellen is ook zo’n ervaring. Maar nog beter is het om iets meer tijd te nemen dan die tien seconden. De stilte laten gebeuren om te proberen bij je innerlijke zelf te komen, bij het gevoel dat je niet overschreeuwd wordt door al die zenders rondom je heen. Ontdekken waarvoor je zelf wilt staan en van daaruit de betekenis van de woorden die je wilt spreken inhoud geven en zo mogelijk omzetten in daden.
Pambo volgde in deze tijd van het vroege christendom de boodschap van het Evangelie van Christus. Dat was zijn morele kompas. Hij gaf aan, net zoals vele andere woestijnvaders en moeders dat hij, ook als hij de eenzaamheid opzocht, niet los kwam van zijn medemenselijkheid en compassie. De stilte gaf hem richting aan zijn ‘woorden en daden’.
We lossen in het hier en nu de onlusten, de discriminatie of de framing van groepen van mensen niet op. Maar als we de stilte laten spreken kunnen we in onszelf ontdekken hoe we bruggen kunnen bouwen door goed te luisteren naar de ander en door te getuigen van wat voor jou waardevol is. De waarheid bestaat namelijk niet.
Ina van de Bunt-Koster, pastoraal theoloog